Nederland was te klein toen Barbara Baarsma in OP1 het plan opperde dat iedere Nederlander een eigen CO2 budget zou moeten krijgen. Op Social Media werd ze verguist en verketterd. Het bleef nog lang onrustig na die uitzending en af en toe steekt het haar kop weer op.
Van mijn moeder leerde ik dat als een appel een vlekje had, deze nog prima eetbaar was.
En als ik alle berichten over het voorstel van Barbara nog even voor de geest haal, valt me één ding op: er is niemand die reageert op het plan zelf. De negatieve reacties werden vooral veroorzaakt door haar suggestie dat als je zo’n budget hebt en het niet gebruikt, je de rest kan verkopen aan hen die meer nodig hebben dan jij.
Dat is een beetje feodale gedachte: dat de rijken kunnen kopen van de armen zodat de minder bedeelden een financieel voordeeltje zouden hebben terwijl de rijken gewoon doorgaan met hun onverzadigbare levensstijl.
Begrenzing is noodzaak
Die gedachte is het vlekje aan de appel waar mijn moeder het over had. En gezien de economische achtergrond van Barbara kan ik me voorstellen dat ze dat opperde. In het neo-liberaal economisch denken moet immers alles verhandelbaar zijn en geld kunnen opbrengen. We leven immers in een vrijemarkteconomie, waarvan inmiddels wel is bewezen dat die meer kapot maakt dan goed voor ons is.
Terug naar het basisplan van Baarsma: het budgetteren van CO2, kortom het begrenzen van onze CO2 uitstoot. En dan niet verhandelen wat je niet consumeert en ook niet meenemen naar volgend jaar. Wat je niet gebruikt komt de aarde ten goede. Dat geldt dan voor arm en rijk. De rijken leren hiermee dat ze zichzelf moeten beheersen in hun onbegrensd uitgave- en consumptiepatroon. Het uiteindelijke resultaat zal duidelijk zijn. Begrenzing is noodzaak voor behoud van het leefsysteem waar we allemaal afhankelijk van zijn..
Ecologisch Intelligent
En dat idee van budgettering moet zich niet beperken tot CO2 alleen. In mijn boek ‘EcQ, Ecologische Intelligentie’, de enige weg om in symbiose te komen met de aarde en de natuur, pleit ik ook voor het budgetteren van vlees en vis . Geef iedereen het recht om een X-aantal kilo’s vlees en vis per jaar te consumeren. Gebruik je jouw budget niet in een jaar, dan ben je het kwijt. Het jaar daarop beginnen we weer gewoon opnieuw. En dit zouden we feitelijk voor heel veel meer producten moeten doen, misschien wel alle!
Ik hoor de boze stemmen al: beperking van onze vrijheid! Betutteling! Communistisch denken! China praktijken! En zo kan ik er nog wel een paar bedenken.
Maar laten we even eerlijk zijn. Onze overmaat aan stikstof wordt niet veroorzaakt door de boeren of de bedrijven. Onze overmaat aan CO2 uitstoot wordt niet veroorzaakt door de bedrijven die het uitstoten. De vernietiging van onze natuur wordt niet door bedrijven gedaan. De import van zinloze troep uit China ligt niet aan China. Het feit dat er in Chili grote gebieden worden volgestort met ongebruikt nieuw textiel, ligt niet aan Chili of de textielbedrijven. Het feit dat wij de biodiversiteit in Congo vernietigen ten behoeve van de batterijen om elektrisch te kunnen rijden, ligt niet aan de autobedrijven.
Onverzadigbare behoefte tot consumeren
Dat alles wordt veroorzaakt door onze onverzadigbare behoefte om maar te blijven consumeren. Als wij bijvoorbeeld minder vlees eten, zal er uiteindelijk minder geproduceerd worden en zal de boer zich daarop aanpassen en daalt de stikstof uitstoot vanzelf. En dit geldt letterlijk voor alle consumptiegoederen. Een ander voorbeeld kreeg ik laatst te horen tijdens een Fontys lezing in Tilburg: 80% van onze CO2 footprint zit in ons reisgedrag, onze huisverwarming en ons consumptiegedrag. Als we niet harder zou rijden dan 100 km per uur en als we dat allemaal consequent doen zou dat een aanzienlijk verlaging van de CO2 uitstoot tot gevolg hebben. Het is tijd voor een existentiële verandering!
Betutteling?
Ja, misschien wel maar dat wordt dan veroorzaakt door ons gedrag. Als de mens zich zou weten te beheersen, als de mens zou beseffen dat zij zelf de aanjagers zijn van alles wat schadelijk is voor natuur en de aarde, als de mens zich geen beperkingen kan of wil opleggen, dan is het wellicht een taak van overheden om dat voor ons te doen. Niet fragmentarisch maar over de hele breedte van de ecologie.
Kortom: het plan van Barbara Baarsma was zo slecht niet, los van dat feodale vlekje, maar dat vergeef ik haar graag.
Comments